Για το σκάνδαλο των υποκλοπών

 

Το τεράστιο σκάνδαλο των υποκλοπών ανέδειξε πέραν από την ανεξέλεγκτη δράση του παρακράτους των μυστικών υπηρεσιών τον εκφασισμό και την ποιοτική αναβάθμιση του αυταρχισμού του αστικού κράτους. Είναι κοινό μυστικό σε όποιον είναι στοιχειωδώς υποψιασμένος ότι διαχρονικά το παρακράτος των μυστικών υπηρεσιών παρεμβαίνει με υπόγειους και παράνομους τρόπους όπως οι υποκλοπές και οι παρακολουθήσεις στην πολιτική ζωή. Το νέο ανησυχητικό στοιχείο που προκύπτει είναι η προσπάθεια που είχε ξεκινήσει πριν έρθει το σκάνδαλο στην επιφάνεια να καταστεί νόμιμη η ανεξέλεγκτη δράση του παρακράτους της ΕΥΠ. Είχαν προηγηθεί δηλαδή τροπολογίες που άλλαζαν το νομικό καθεστώς της ΕΥΠ εξασφαλίζοντας ατιμωρησία και μη λογοδοσία στο παρακράτος. Η συγκεκριμένη τροπολογία μάλιστα είχε περάσει στα μουλωχτά σε νομοσχέδιο για τα έκτακτα μέτρα για την πανδημία παρότι ουδεμία σχέση είχε και μάλιστα είχε ψηφιστεί και από το ΠΑΣΟΚ το οποίο αργότερα αναθεώρησε την ψήφο μόλις αποκαλύφθηκε ότι παρακολουθείται ο Ανδρουλάκης.

Η όλη υπόθεση ξεκινά όταν ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης διαπιστώνει ότι έχει πέσει θύμα παρακολούθησης. Όταν απευθύνεται στην ΑΔΑΕ αυτή καθυστερεί σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο να του απαντήσει και τελικά αποφαίνεται ότι δεν έχει διαπιστωθεί κάτι. Στο μεσοδιάστημα η κυβέρνηση περνά την τροπολογία όπου καταργεί το δικαίωμα όσων έχουν τεθεί υπό παρακολούθηση να μπορούν να ενημερωθούν έστω εκ των υστέρων για τον λόγο και τον περιεχόμενο της παρακολούθησης τους ακόμα και όταν δεν έχει προκύψει τίποτα εναντίον τους. Επίσης εξασφαλίζει το ακαταδίωκτο και τη μη υποχρέωση να λογοδοτούν σε όσους παρακολουθούν.

Το όλο σκάνδαλο των υποκλοπών έχει δύο σκέλη. Πρώτον τις ειδικές ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη και δεύτερον την γενικότερη συστημική προσπάθεια σε μια περαιτέρω νομική θωράκιση του αυταρχισμού και του εκφασισμού.

Αν κάποιος παρατηρήσει την στρατηγική άμυνας της κυβέρνησης και αυτή έχει δύο ανάλογα σκέλη. Στην αρχή η κυβέρνηση αρνιόταν όλες τις κατηγορίες. Ιδιαίτερα στην περίπτωση Κουκάκη η κυβέρνηση έλεγε για μεγάλο χρονικό διάστημα ψέματα. Ακόμα και όταν διαπιστώθηκε από ανεξάρτητο εργαστήριο το Citizen Lab ότι πραγματικά ο Κουκάκης είχε πέσει θύμα υποκλοπής ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλούσε για παρακολούθηση ''από ιδιώτη σε ιδιώτη''. Φυσικά μετά από λίγο καιρό η κυβέρνηση ομολόγησε ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε τον Κουκάκη ολοκληρώνοντας μία κυβίστηση από τις πολλές που έκανε στο σκάνδαλο των υποκλοπών. Όταν όμως τελικά αποδέχθηκε την παρακολούθηση Κουκάκη εξαναγκασμένη από τις αποκαλύψεις και τα γεγονότα κατέφυγε στο δεύτερο σκέλος δηλαδή στο ότι έγινε αλλά ήταν νόμιμη. Παρόμοια ακριβώς τακτική είχαμε και στην Ανδρουλάκη. Άρνηση των γεγονότων στην αρχή, αποδοχή αργότερα και επίκληση ότι ήταν εντός ορίων νομιμότητας.

Αυτή είναι και η γραμμή Μητσοτάκη. Πριν συνεχίσουμε όμως πρέπει να ασχοληθούμε λίγο και με τον Μητσοτάκη και τις ατομικές του ευθύνες. Μία από τις πρώτες του κινήσεις μετά τις εκλογές του 2019 ήταν να αναλάβει προσωπικά τις αρμοδιότητες της ΕΥΠ με προεδρικό διάταγμα. Μόνο και μόνο από αυτό οι προσωπικές του ευθύνες είναι τεράστιες και αναμφισβήτητες. Ακόμα και αν πιστέψουμε την αφήγηση ότι η παρακολούθηση Ανδρουλάκη γινόταν εν αγνοία του πρωθυπουργού πάλι προκύπτουν μεγάλες ευθύνες όσον αφορά την επιλογή των προσώπων που τον άφησαν στο σκοτάδι(αν φυσικά δεν γνώριζε). Όταν οι αρμοδιότητες της ΕΥΠ περνούν προσωπικά σε σένα συνεπάγεται ότι αναλαμβάνεις την ευθύνη για την κακή λειτουργία της αλλιώς είσαι απλά περιορισμένης ευθύνης.

Τα δείγματα γραφής που έχει δώσει μέχρι τώρα η κυβέρνηση και ειδικά στο σκάνδαλο των υποκλοπών είναι ότι ψεύδεται με εξαιρετική ευκολία ακόμα και όταν ξέρει ότι θα διαψευστεί πολύ σύντομα. Οι κυβιστήσεις της κυβέρνησης ξεπέρασαν και τις προδοκίες των μεγαλύτερων επικριτών της. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έσπασε τα κοντέρ ψεμάτων αναξιοπιστίας και αυτοδιάψευσης. Κάποια τα αναφέραμε ήδη όμως θα χρειαζόμασταν ένα ξεχωριστό κείμενο απλά για να τα παραθέσουμε όλα επιγραμματικά. 

Η δεύτερη γραμμή άμυνας της κυβέρνησης είναι ότι οι παρακολουθήσεις ήταν νόμιμες και ότι αυτοί που παρακολουθούσαν, διοικητές της ΕΥΠ κτλ. δεν μπορούν να αποκαλύψουν τίποτα επειδή είναι υποχρεωμένοι να τηρήσουν το απόρρητο. Μάλιστα η Ντόρα έφτασε στο σημείο να λέει ότι όποιος μιλήσει από την ΕΥΠ θα πάει δέκα χρόνια φυλακή. Εδώ βρίσκεται για μας η ουσία του ζητήματος. Στην προσπάθεια να επιβληθεί(σχεδόν έχει ολοκληρωθεί σε επίπεδο νομοθεσίας) ένα νέο καθεστώς όπου ένας εισαγγελέας θα δίνει το δικαίωμα με μία υπογραφή στην ΕΥΠ να παρακολουθεί οποιονδήποτε για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα και χωρίς να έχει την υποχρέωση να τον ενημερώσει μετά το τέλος της παρακολούθησης όταν δεν βρίσκεται τίποτα επιβαρυντικό εις βάρος του.

Αυτό δεν είναι μόνο προσπάθεια της ΝΔ παρότι φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης αλλά του αστικού συστήματος και παρακράτους που προσπαθεί να επιβάλλει ένα ασφυκτικό αυταρχικό πλαίσιο οπού οι ατομικές ελευθερίες και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα παραβιάζεται οποιαδήποτε στιγμή χωρίς νομικά εμπόδια για το παρακράτος ή τυχόν νομικές συνέπειες για τους πράκτορες της ΕΥΠ. 

Το σημερινό νομικό καθεστώς επιτρέπει με αφορμή την εθνική ασφάλεια(ότι και αν σημαίνει αυτό ή όπως και να μεταφράζεται) με απόφαση του διοικητή της ΕΥΠ και έγκριση του ασκούντος εποπτεία εισαγγελέα της ΕΥΠ. Δηλαδή αρκεί απλά η απόφαση δύο ανθρώπων για να τεθεί υπό παρακολούθηση νόμιμα ακόμα και ο αρχηγός του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος όπως ο Ανδρουλάκης. Αυτό που κάνει ακόμα χειρότερη την κατάσταση είναι ότι και ο διοικητής της ΕΥΠ και ο εισαγγελέας διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση χωρίς να είναι καν εκλεγμένοι από τον ελληνικό λαό. Είναι αρεστοί στην κυβέρνηση αλλά ταυτόχρονα δεν είναι σημαντικά πολιτικά πρόσωπα ώστε με την πρώτη στραβή να πληρώνουν το μάρμαρο όπως έγινε με τον Δημητριάδη.

Ξηλώνεται ένα ανδρείκελο από την θέση του, μπαίνει ένα άλλο και η κυβέρνηση λέει ότι όλα ήταν νόμιμα απλά ήταν ένας κακός χειρισμός. Ακριβώς γι' αυτό τον λόγο είναι πολύ σημαντικό να ξηλωθεί και να αλλάξει όλο το σημερινό νομικό καθεστώς γύρω από την ΕΥΠ και τις παρακολουθήσεις. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει με μια αλλαγή της κυβέρνησης της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα διατηρήσει το ίδιο ακριβώς καθεστώς απλά θα κρατάει λίγο τα προσχήματα. Μόνο υπό την πίεση και τις διεκδικήσεις του κινήματος θα επέλθουν στοιχειώδεις αλλαγές εκδημοκρατισμού της ΕΥΠ.

Πάμε τώρα να δούμε τα βασικά αιτήματα που πρέπει να τεθούν από το κίνημα. Καταρχάς για να δίνεται η άδεια να παρακολουθείται κάποιος Έλληνας πολίτης πρέπει απαραίτητα να υπάρχει αιτιολόγηση που να στηρίζεται σε ισχυρές τουλάχιστον ενδείξεις. Είναι εντελώς αδιανόητο να παρακολουθείται πολίτης ακόμα και αρχηγός κοινοβουλευτικού κόμματος άνευ αιτιολόγησης, επειδή απλά το ψυχανεμίστηκε ο διοικητής της ΕΥΠ. 

Ο διοικητής της ΕΥΠ και όσοι υπογράφουν την έγκριση των παρακολουθήσεων να είναι απαραίτητα βουλευτές εκλεγμένοι από τον ελληνικό λαό. Με αυτό τον τρόπο θα αποδίδονται στο ακέραιο οι πολιτικές ευθύνες χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα υπεκφυγών. Ένα τέτοιο μέτρο θα βοηθήσει να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη παρακρατική δράση της ΕΥΠ μακριά από κάθε δημοκρατικό έλεγχο. Η στελέχωση της ηγεσίας της ΕΥΠ από υποτίθεται τεχνοκράτες συμβάλει τα μέγιστα στην δημιουργία παρακρατικών μηχανισμών.

Για κάθε πολίτη που παρακολουθείται για κάποιο διάστημα και τελικά δεν εντοπίζεται τίποτα εις βάρος του να είναι υποχρεωμένη η ΕΥΠ να τον ενημερώσει για τον λόγο της παρακολούθησης, το χρονικό της διάστημα καθώς και να έχει πρόσβαση στο υλικό που συλλέχθηκε κατά την διάρκεια της και να μπορεί να ζητήσει την καταστροφή του. Να υπάρχει θεσμοθετημένος έλεγχος και λογοδοσία της ηγεσίας της ΕΥΠ ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε διακομματική επιτροπή της βουλής. Να δημοσιεύονται τα αρχεία της ΕΥΠ μετά το πέρας συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος ειδικά όσον αφορά παρακολουθήσεις που δεν οδήγησαν σε αξιόποινες πράξεις.

Το βασικό επιχείρημα όσων υποστηρίζουν την ασυδοσία της ΕΥΠ δηλαδή το σημερινό καθεστώς είναι η προστασία της εθνικής ασφάλειας. Φυσικά δεν μπαίνουν στον κόπο να μας εξηγήσουν τι ακριβώς σημαίνει. Είναι απαραίτητο να οριστεί με σαφήνεια ποιες είναι οι απόρρητες πληροφορίες που αφορούν την εθνική ασφάλεια. Με αυτόν τον τρόπο θα οριοθετηθεί η δράση της ΕΥΠ. Επίσης κάθε αιτιολόγηση παρακολούθησης πρέπει να συνδέεται με πληροφορίες που έχουν οριστεί ξεκάθαρα ότι είναι απόρρητες. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι για όλες τις παρακολουθήσεις που η ΕΥΠ έχει παραδεχθεί ότι έκανε δεν έχει δοθεί ούτε μία στοιχειώδης αιτιολόγηση. Είναι προφανές ότι το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας της ΕΥΠ είναι βαθιά αντιδημοκρατικό, παραβιάζει κατάφορα βασικές αρχές των ατομικών και προσωπικών ελευθεριών και οδηγεί στην δημιουργία παρακρατικών μηχανισμών που στρέφονται ενάντια σε όποιον η εξουσία θεωρεί εσωτερικό εχθρό. 

Θα κλείσουμε σχολιάζοντας την στάση του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρουλάκη πάνω στο ζήτημα οι οποίοι παρότι έπεσαν θύματα του παρακράτους στην συγκεκριμένη περίπτωση και ευθύνες έχουν και κατάφεραν να συναγωνιστούν την ΝΔ σε γελοιότητα και υποκρισία. Ας ξεκινήσουμε από το ότι το ΠΑΣΟΚ έχει ψηφίσει πάρα πολλούς νόμους που μας οδήγησαν σε αυτόν τον αυταρχικό κατήφορο. Ψήφισε ακόμη και τις τελευταίες τροπολογίες που έδιναν το δικαίωμα στην ΕΥΠ να μην είναι υποχρεωμένη να δίνει αναφορά στην ΑΔΑΕ. Μόλις αυτό το νομικό καθεστώς εφαρμόστηκε στον Ανδρουλάκη τότε και μόνο άλλαξαν γνώμη και αναθεώρησαν την ψήφο τους. Ψήφισαν το σημερινό αντιδημοκρατικό πλαίσιο για όλους εμάς και μόλις εφαρμόστηκε για τους ίδιους τότε ξύπνησαν. Η λογική ΠΑΣΟΚ-Ανδρουλάκη ήταν ότι ο νόμος είναι καλός όταν εφαρμόζεται για τους άλλους όχι και για εμάς που τον ψηφίσαμε.