Το μέγα σκάνδαλο φοροδιαφυγής της Apple και το παραμύθι των ξένων επενδύσεων

Η καπιταλιστική κρίση δεν σημαίνει μόνο όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Σημαίνει και καταστροφή τμημάτων του κεφαλαίου αλλά και ξέσπασμα άγριου ανταγωνισμού μεταξύ τους για το ποιός θα πληρώσει τα σπασμένα της κρίσης. Μέσω αυτών των ενδοαστικών συγκρούσεων έρχονται πολλά ''άπλυτα'' στη φόρα. Αυτό έγινε και στην υπόθεση της φοροδιαφυγής της Apple. Για όσους δεν γνωρίζουν η Ευρωπα'ι'κή επιτροπή επέβαλε πρόστιμο 13 δις ευρώ στην εταιρία για φοροδιαφυγή από το 1991 παρακαλώ! Φυσικά η ΕΕ δεν έγινε εν μία νυκτί διώκτης των πολυεθνικών, αυτό που συνέβη είναι η όξυνση των αντιθέσεων ΕΕ και ΗΠΑ(οι ΗΠΑ επιβάλλουν υπέρογκα πρόστιμα στις ευρωπα'ικές τράπεζες) και μάλλον οι ανταγωνιστές(μη αμερικανικών συμφερόντων) της Apple που δεν είναι λίγοι απέκτησαν αρκετή επιρροή στα κέντρα αποφάσεων της ΕΕ έστω να μην επιτρέπουν πια σε αυτή αλλά και σε άλλες αμερικάνικων συμφερόντων πολυεθνικές να απολαμβάνουν αποκλειστικών φορολογικών προνομίων και μάλιστα σε ευρωπα'ι'κό έδαφος. Πριν δούμε πως με την συμφωνία και την συνεργασία των ιρλανδικών κυβερνήσεων η apple αλλά και άλλες πολυεθνικές εταιρίες δεν φορολογούνταν σχεδόν καθόλου πάμε να δούμε μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για το πως φορολογείται μια πολυεθνική μέσα στην ΕΕ. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ΕΕ έχει ευνο'ι'κότερο φορολογικό καθεστώς ακόμα και από τις ΗΠΑ για αυτό άλλωστε πολλές αμερικάνικες εταιρίες ειδικά υψηλής τεχνολογίας μετέφεραν την έδρα τους στην Ιρλανδία.


Για τα σκανδαλώδη φορολογικά προνόμια που προσφέρει η ΕΕ στις πολυεθνικές ακόμα και οι συντηρητικές εφημερίδες της Βρετανίας άρχισαν να προβληματίζονται. Η Daily Mail συντηρητικών πεποιθήσεων αναρωτιέται σε παλιότερο άρθρο πως είναι δυνατόν το facebook να πλήρωσε ετήσιο φόρο στο βρετανικό δημόσιο μόνο 4.327 λίρες ένω τα έσοδα του ήταν περίπου 105 εκατομμύρια λίρες στην βρετανική αγορά.  Η εφημερίδα συνεχίζει σε άλλο άρθρο πάνω στο ίδιο ζήτημα για 5 εταιρίες(Amazon, eBay, Facebook, Apple, Google) και πάλι διερωτάται για το πως κατορθώνουν να πληρώνουν δυσανάλογα μικρό φόρο σε σχέση με τα κέρδη τους και τους φορολογικούς συντελεστές της Μ.Βρετανίας.

Ο πίνακας της mail με το τι θα έπρεπε να πληρώσουν
 και τι πλήρωσαν κανονικά

Απάντηση αναλαμβάνει να δώσει το περιοδικό forbes και είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική. Παραδέχεται ότι τα νούμερα είναι πραγματικά και ότι έτσι συμβαίνει όμως επισημαίνει ότι δεν φοροδιαφεύγουν οι συγκεκριμένες εταιρίες γιατί όλα γίνονται καθόλα νόμιμα. Πως είναι νόμιμα, χάρη στην ΕΕ και το ευρωπα'ι'κό δίκαιο γιατί όπως μας λέει το forbes και είναι γνωστό σε όλους το ευρωπα'ι'κό δίκαιο υπερισχύει του βρετανικού και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι πολυεθνικές να φορολογούνται με το συντελεστή της χώρας της ΕΕ που δηλώνουν ως έδρα και όχι με το συντελεστή της χώρας στην οποία σημειώθηκαν τα κέρδη.

Δηλαδή για τα κέρδη τους στην αγορά της Βρετανίας η Amazon φορολογήθηκε με συντελεστή Λουξεμβούργου και οι υπόλοιπες τέσσερις με συντελεστή Ιρλανδίας. Το forbes αναφέρει κιόλας ότι αυτό δεν είναι ένα λάθος στο σύστημα αλλά είναι ο λόγος για τον οποίο φτιάχτηκε το σύστημα δηλαδή η ΕΕ κατά αυτόν τον τρόπο.

Πρέπει εδώ να παραδεχθούμε πως παρότι έχουμε διαμετρικά αντίθετες πολιτικές απόψεις με το forbes περιγράφει εδώ με ακρίβεια την πραγματικότητα. Αυτός είναι ο βασικός λόγος δημιουργίας της ΕΕ και της ενιαίας αγοράς για να μπορούν οι πολυεθνικές να φοροδιαφεύγουν εις βάρων των εθνικών κρατών και των λαών και για να υπάρχει το νομικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει την ασυλία τους από κάθε πιθανή παρέμβαση των κυβερνήσεων απόροια πίεσης του εργατικού κινήματος.

Μόνο και μόνο το παραπάνω παράδειγμα αρκεί για να αποδείξει πόσο λανθασμένη ήταν η στάση που κράτησαν στο δημοψήφισμα για το Brexit το ΚΚΕ και διάφορες άλλες αριστερίστικες και αναρχοαυτόνομες ομάδες που από υπερεπαναστατική σκοπιά τάχθηκαν υπέρ της ουδετερότητας ούτε με το brexit ούτε με το breremain όπως μας είπε ο Κουτσούμπας. Το βασικό επιχείρημα ήταν ότι πρόκειται περί ενδοαστικής διαμάχης που δεν αφορά τους εργαζόμενους. Τώρα το κατά πόσο η φορολογική ασυλία πολυεθνικών απέναντι στην εθνική νομοθεσία δεν αφορά το εργατικό κίνημα αυτό είναι κάτι που πρέπει οι ίδιοι να μας εξηγήσουν αν μπορούν βέβαια.

Επίσης λανθασμένη ήταν και η στάση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ με την συμμετοχή στην καμπάνια του Lexit(πρωτοβουλία βρετανών αριστερών). Όχι μόνο η συμμετοχή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αλλά η όλη καμπάνια. Αντί να συμμετέχουν και να πρωτοστατήσουν δημιουργώντας ενιαιομετωπικές μαζικές οργανώσεις με πρωμετοπίδα το Brexit(που συσπείρωσε την πλειοψηφία του βρετανικού λαού παρά την τρομοκρατία και τις προβοκάτσιες) και να προσπαθήσουν να δώσουν κινηματικά χαρακτηριστικά με επιτροπές, συνελεύσεις, κινητοιποίησεις περιχαρακώθηκαν στον εαυτό τους.

Έκαναν το εντελώς αντίθετο από αυτό που έπρεπε. Ενώ έπρεπε να συμμετέχουν και να κινητοποιήσουν τους βρετανούς με το σύνθημα που ένωνε την πλειοψηφία και θα τους έφερνε σε άμεση επαφή με ευρύτερες μάζες λειτούργησαν σεχταριστικά και αριστερίστικα βάζοντας τα γνωστά δικά τους συνθήματα κάτω από την ταμπέλα του Lexit με αποτέλεσμα να απομονωθούν και να μην επηρεάσουν τις εξελίξεις. Στο τέλος βρήκαν και κατανοητή την ψήφο πολλών αριστερών υπέρ της παραμονής στην ΕΕ τόσο μεγάλη επιτυχία.

Όμως ξεφύγαμε από το θέμα ας επιστρέψουμε στα ''κατορθώματα'' της apple η οποία φυσικά δεν αρκέστηκε στην νόμιμη φοροδιαφυγή που της επιτρέπει η κοινοτική νομοθεσία. Ήρθε σε συμφωνία με την ιρλανδική κυβέρνηση από το 1991 η οποία της έδινε το δικαίωμα να διοχετεύει τα κέρδη της από διάφορα μέρη του κόσμου μέσω Ιρλανδίας όπου της επιτρεπόταν να διατηρεί μία κεντρική επιχειρηματική έδρα η οποία υπήρχε μόνο στα χαρτιά.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σπάει τα κέρδη μεταξύ του παραρτήματος στην Ιρλανδία δηλαδή τα κέρδη μόνο από την ιρλανδική αγορά για τα οποία πλήρωνε κανονικά φόρους στην ιρλανδικη κυβέρνηση(12,5%) με τα έσοδα από όλα σχεδόν τα μέρη του κόσμου(πλην Αμερικής και κάποιων άλλων εξαιρέσεων) της υπαρκτής μόνο στα χαρτιά έδρας για τα οποία δεν πλήρωνε δεκάρα τσακιστή. Όμορφος ελεύθερος κόσμος για τις πολυεθνικές φτιαγμένος.

Με αυτές τις τακτικές και την χείρα βοηθείας των ιρλανδικών αρχών το 2014 η apple πλήρωσε φόρο 50 δολαρίων για κάθε εκατομμύριο δολάρια που εισέπραττε από τις πωλήσεις iPhone και iPad σχεδόν σε όλο τον κόσμο εκτός από τις ΗΠΑ δηλαδή συνολικός φορολογικός συντελεστής 0,005% καθόλου άσχημα.

Αποδεικνύεται ότι τα μεγαλύτερα σκάνδαλα είναι είναι σύμφωνα με την αστική νομιμότητα την ΕΕ και την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Μάλλον είναι η αστική νομιμότητα που αποτελεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο.

Όσον αφορά την έρευνα της κομισιόν και το πρόστιμο που επέβαλλε καταρχάς κρατάμε μικρό καλάθι για τον αν τελικά θα πληρωθεί και μας είναι αδιανόητο να πιστέψουμε ότι όλο αυτό το διάστημα αυτή η τεράστια ροή κεφαλαίων και η εκτεταμένη φοροδιαφυγή δισεκατομμυρίων ευρώ δεν είχε υποπέσει στην αντίληψη κανενός. Φαίνεται ότι οι ευρωπα'ι'κές αρχές ήταν πολύ απασχολημένες στο να κυνηγούν τους δημοσίους υπαλλήλους και τους αυτοαπασχολούμενους και η apple διέφυγε της προσοχής τους.

Με την συγκεκριμένη υπόθεση καταρρέει και το νεοφιλελεύθερο παραμύθι των ξένων επενδύσεων. Τι μας λένε όλο αυτό το διάστημα οι απολογητές των μνημονίων και της ελεύθερης αγοράς; Ότι η Ελλάδα πρέπει να γίνει ελκυστική στις ξένες επενδύσεις. Πως; Όπως είδαμε στην περίπτωση της Ιρλανδίας δίνοντας γη και ύδωρ. Στην apple δεν τους αρκούσαν ούτε οι χαμηλοί ιρλανδικοί μισθοί, ούτε ο χαμηλότερος φορολογικός συντελεστής της ΕΕ ήθελαν και πέτυχαν η ιρλανδική κυβέρνηση να είναι ο συνένοχος και ο τσιλιαδόρος φοροδιαφυγής παγκόσμιας κλίμακας.

Η Ιρλανδία κέρδισε 6000 θέσεις εργασίες αλλά δεκάδες κράτη έχασαν δισεκατομμύρια ευρώ. Βλέπουμε ποιός είναι ο συσχετισμός δύναμης στις διαπραγματεύσεις μεταξύ εθνικών κυβερνήσεων και πολυεθνικών. Άλλωστε από τον τρόπο που θέτουν οι νεοφιλελεύθεροι το ερώτημα ''Γιατί κάποιος να επενδύσει στην Ελλάδα;'' ή αλλιώς ''Τι κίνητρα υπάρχουν'', ''Πως θα προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις'' φαίνεται ξεκάθαρα ποιός τρέχει πίσω από ποιόν.

Είναι μια δημοπρασία όπου γίνεται μια κούρσα προς τα κάτω για τους εργαζόμενους και τις εθνικές κυβερνήσεις απέναντι στις πολυεθνικές. Ακόμα και οι χώρες που θα έρθουν πρώτες σε αυτή την κούρσα παραχωρώντας κάθε είδους προνόμιο και εξασφαλίζοντας ασυλία στο διεθνές κεφάλαιο και θα προσελκύσουν επενδύσεις στο τέλος θα κερδίσουν απειροελάχιστα.

Η Ιρλανδία για παράδειγμα παρά τις ξένες επενδύσεις ούτε την κρίση γλίτωσε ούτε τα μνημόνια. Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα η αρχιτεκτονική της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και της ΕΕ η οποία αμφισβητεί ευθέως την εθνική κυριαρχία ακόμα και ιμπεριαλιστικών κρατών. Γιατί για οικονομικές συναλλαγές  στο έδαφος της Μ.Βρετανίας ή και της Γερμανίας όπως είδαμε μία εταιρία μπορεί να μένει ανεπηρέαστη από οποιαδήποτε φορολογική μεταβολή νομοθετεί το εθνικό κοινοβούλιο αφού πληρώνει φόρους με βάση τη χώρα που επιλέγει να δηλώσει ως έδρα.

Στην ίδια λογική κινούνται και οι νέες συνθήκες TTIP-CETA όπου μεταξύ πολλών άλλων παραχωρούν ακόμα περισσότερα δικαιώματα στις πολυεθνικές εις βάρος των κρατών. Μέσω της επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (investor-state dispute settlement) προσδίδεται σε επιχειρήσεις νομική υπόσταση ισοδύναμη όπως αυτή ενός έθνους κράτους. Με αυτόν τον μηχανισμό μία επιχείρηση αποκτά τη δυνατότητα να προσφύγει εναντίον ενός κράτους διεκδικώντας αποζημειώσεις για διαφυγόντα κέρδη όταν πολιτικές αποφάσεις του ''κυρίαρχου'' σε εισαγωγικά πια κράτους πλήττουν τα συμφέροντα της.

Αυτά αφιερωμένα σε όσους συνεχίζουν να πιστεύουν ότι βρισκόμαστε ακόμα στην εποχή των εθνικών ιμπεριαλισμών και να βασίζουν πάνω σε αυτό τις αναλύσεις τους. Το εργατικό κίνημα σε όλες τις χώρες της ΕΕ πρέπει να έχει ως πρωμετοπίδα του την έξοδο και την διάλυση της ΕΕ και την σύγκρουση και ρήξη με την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση και τους θεσμούς της.